Eşanjör, iki farklı türdeki akışkanın, birbirine karışmayarak, ısılarını birbirine aktarımını sağlayan cihazlardır. Eşanjörler, farklı sıcaklık, yoğunluk ve viskozitedeki sıvıların ısıtılması veya soğutulması amacıyla birçok sektörde kullanılır
Plakalı ısı eşanjörü, iki farklı akışkan arasında ısı transferi sağlayan bir cihazdır. Plakalı ısı eşanjörleri, birbirine paralel olarak yerleştirilmiş ince metal plakalardan oluşur. Bu plakalar, akışkanların arasında ince bir bariyer oluşturur ve ısıyı bir akışkandan diğerine iletmek için yüksek bir yüzey alanı sağlar. Plakalı ısı eşanjörleri, verimli, kompakt ve esnek olmaları nedeniyle birçok endüstriyel ve evsel uygulamada kullanılır. Örneğin, plakalı ısı eşanjörleri, sıcak su üretimi, soğutma sistemleri, ısı pompaları, gıda işleme, kimya ve ilaç endüstrilerinde yaygın olarak kullanılır.
Çapraz akımlı eşanjör, iki akışkanın birbirine dik olarak geçtiği bir ısı değiştirme cihazıdır. Bu tip eşanjörler, genellikle hava-hava, hava-su veya su-su ısı değişimi uygulamalarında kullanılır. Çapraz akımlı eşanjörlerin avantajları şunlardır:
Eş akımlı eşanjör, iki akışkanın aynı yönde akarak ısı alışverişinde bulunduğu bir cihazdır. Bu tip eşanjörlerde, akışkanlar arasındaki sıcaklık farkı girişte en büyük, çıkışta en küçüktür. Eş akımlı eşanjörler, ısı transfer katsayısı yüksek olan ve sıcaklık farkının önemli olmadığı durumlarda tercih edilir.
Karşı akımlı eşanjör, iki akışkanın birbirine zıt yönde akarak ısı alışverişinde bulunduğu bir cihazdır. Karşı akımlı eşanjörler, ısı transfer verimliliğini artırmak için tercih edilen bir tasarımdır.
Kaynaklı plakalı eşanjör, birbirine kaynaklanmış ince metal plakalardan oluşur. Plakalar arasında dar kanallar oluşturulur ve bu kanallardan akışkanlar geçer. Plakaların yüzeyleri, akışkanların türbülanslı akmasını sağlayacak şekilde kıvrımlıdır. Böylece ısı transferi verimliliği artar.
Genleştirilebilir plakalı eşanjör, birbirine kenetlenmiş çok sayıda metal plakadan oluşur. Plakalar arasında dar kanallar oluşturulur ve bu kanallardan akışkanlar geçer. Plakaların yüzeyleri, akışkanların türbülanslı akmasını sağlayacak şekilde tasarlanır. Böylece ısı transferi verimliliği artar.
Sabit plakalı eşanjör, plakaların birbirine kaynaklanması veya sıkıştırılması ile oluşturulan ince kanallardan oluşur. Bu kanallarda akışkanlar, plakaların yüzeyleri arasında ısı transferi gerçekleştirir.
Lehimli eşanjör, iki farklı akışkan arasında ısı transferi sağlayan bir cihazdır. Lehimli eşanjörler, plakalı eşanjörlerin bir alt tipidir. Plakalı eşanjörlerde, plakalar arasındaki bağlantı contalarla sağlanırken, lehimli eşanjörlerde plakalar birbirine lehimlenerek kaynaklanır. Bu sayede, lehimli eşanjörler daha yüksek basınç ve sıcaklıklara dayanabilir ve daha kompakt bir yapıya sahiptir.
Sıcak kullanma suyu, evlerde, iş yerlerinde, otellerde ve diğer birçok yerde ihtiyaç duyulan bir konfordur. Sıcak kullanma suyu hazırlamak için farklı yöntemler vardır, ancak bu yazıda plakalı eşanjör kullanımının avantajlarından bahsedeceğim.